Koçluk yapacak kişide hangi özellikler olmalı?

Güçlü bir koçta bulunması gereken 6 temel özellikten bahsedeceğim. Bunların ilki etik kurallara uyma alanında güçlü olması. Etik kurallar nedir diye baktığımızda bunlardan ilki gizlilik ilkesine uymaktır. Öncelikle koçluk görüşmesi sırasında müşterinin anlattığı, onun özel hayatıyla ilgili bilgileri kimseyle paylaşmaması. Ayrıca kişinin iş hayatıyla, şirketi ile ilgili anlattığı bilgileri kendisi lehine başka ticari amaçlarla ya da başka ilişkilerde kullanmaması. Koçluğun en temel kurallarından biridir gizlilik.

Bu bahsedeceğim kavram da etik kurallara dahil olarak düşünülebilir. Bir danışanın psikolojik tedaviye ihtiyacı varsa, terapiyle çözülmesi gereken bir alanı varsa bunu çözmeye kesinlikle çalışmamalıdır. Doğru kişiye o kişiyi yönlendirmeli ve o anda koçluk ilişkisini kesmelidir.Bir diğer özellik koçun danışanla güçlü ve güvene dayalı ve samimi bir ilişki kurmasıdır. Bu neden önemli? Çünkü danışan ona bütün hayatını, ne düşündüğünü, neler hissettiğini samimiyetle ve içtenlikle açık bir şekilde açmaya hazır olmalıdır. Her şeyini anlatmaya hazır olmalıdır ki o alanda koçluk yapılabilsin. O güven ilişkisini ve samimiyeti koç danışanla kuramazsa yüzeysel ilişki koçluğun derin bir şekilde kurulmasını danışanın açılımlar sağlaması ve farkındalıklar yakalamasını engelleyecektir.

En önemli özelliklerden diğer bir tanesi de koçun aktif,güçlü ve iyi bir dinleyici olmasıdır. Şimdi bunun arkasında ne yatıyor? İnsanın ister istemez en önemli eğilimlerinden bir tanesi birisi bize bir şey söylediği zaman hemen bir tavsiyede bulunmak ve nasıl yapılacağını söyleme eğilimimiz. Dinlemede bu yok yani zihnimizi tamamen durdurup karşı tarafın dediklerine açık ilgili ve meraklı olmak ve onu orada dinleyip aslında doğru sorular sorarak farkındalık yakalamasını sağlamak var. İşte bu koçluğun en önemli en temel yetkinliği. Koç kendi düşüncelerinden ve zihninden geçenlerden arınamayıp karşıdakini yarım yamalak dinleyip hatta bir şeyler söylemeye, tavsiye vermeye kalkarsa oradaki koçluk ilişkisi hemen yıkılacak ve o koçluk değil danışmanlığa mentorluğa geçmiş olacaktır. Dolayısıyla derin bir şekilde ve danışanın yerine geçerek, önyargısız ve açık bir şekilde dinlemek en önemli yetkinliklerden bir tanesi. Söylediğim gibi bir sonraki yetkinlik ise güçlü sorular sormak. Açık uçlu soru ne demek birçok programda ve eğitimde duymuşsunuzdur.

Açık uçlu sorunun en önemli özelliği kişiyi düşündüren ve evet hayır dışında kendinde bir şey, nasıl yaptığını neden yaptığını bulmasını sağlayan, derinliklere gidebilen, kendini sorgulayan ve gerçek sebebi gerçek niyeti buldurmaya amaçlayan bir şeydir. Dolayısıyla güçlü sorularla kişiyi hiç farketmediği, hayatında düşünmediği şeyleri farketmesini sağlamak mümkündür. İşte koçun önemli özelliklerinden bir tanesi danışanda farkındalık yaratmaktır. Ne demek farkındalık yaratmak? Şöyle anlatayım diyelim ki siz birlikte çalıştığınız bir kişinin bir yönünü çok net bir şekilde görebiliyorsunuz. Diyelim ki bir şekilde bir şeylere karar veremiyor ilerleyemiyor ve tıkanıyor. Bu geri bildirimi de bir yönetici defalarca veriyor. Diyelim ki çalışanına bak burada gördün mü tekrar hızlı karar alamadın diyor. Çalışanın onu kabul etmesi çok zor çünkü farkında değil aslında o kararı veremediğnden. Ve kendine göre düşündüğünde yoo diyor ben hayatımda birçok kararı verebilen bir insanım. İşte düşündüm, şunu yaptım bunu yaptım ve yöneticisine neden olduğunu da açıklayamıyor ve ona tamam da diyemiyor kesinlikle kabul etmiyor bu geribildirimi. Bunu birçok kişiyle ister çalışanınızla ister arkadaşlarınız ister annenizle çocuğunuzda farketmişsinizdir. Bir kişide gerçekten bir dönüşüm ve bir değişim olabilmesi için hayatında o alanı kendisinin farketmesi en önemli. O farketmek ve farkındalık işte değişimi yaratıyor. Eğer ben koçluk sürecinde doğru sorular sorularak o kararı neden alamadığımı fark edersem beni engelleyen şeyin ne olduğunu kendim fark edersem işte onu aşmaya ve onunla ilgili hayatımda bir şeyler yapmaya başlıyorum.

Başka birinin bana böylesin, işte bak adım atamadın, şimdi de yapmadın demesi bana hayatımda bir değişiklik yaratmıyor işte koçun sırrı ve güçlü soruların ve farkındalığın etkisi de burada yatıyor.Şimdi bunun arkasından diyelim ki danışan bir şeyleri fark etti. Artık farkında ama bunu nasıl harekete geçerek, aksiyon planlayarak hayatına uygulamaya ve yürütmeye başlayacak? Yine koçun da yapması gereken en önemli şey bu farkındalığı yarattıktan sonra kişiyle beraber uygulamaya alınabilecek, hemen harekete geçebilecek bir aksiyon planını geliştirmesi ve bunu takip etmesi ve kişinin gerçekten bunu hayatına soktuğunu uyguladığını garantileyecek bir takip mekanizmasını ve yapıyı da oluşturması. Harekete geçilmediği zaman çünkü farkındalık fark etmekle kalıyor. Ve yine hayatınızda bir değişimle dönüşüm yaratmıyor. İşte bu 6tane alana dikkat edilirse ya da bunlar iyi uyguladığı zaman bir koç kişinin hayatında derin değişiklikler yaratabiliyor.

www.thecoachingcompany.com.tr