1978

İsteğe bağlı sigortalılığın şartları nelerdir?

İsteğe bağlı sigortalılık sosyal güvenlik sistemimizde zorunlu sigortalı olmayanlara tanınmış olan önemli haklardan bir tanesidir. Burada zorunlu sigortalı olmayan yani 4A’lı işçi,  4B’li işveren ya da 4C’li memur olarak çalışanlar dışında, örneğin evlerinde oturan çalışmayan bayanlar için ya da herhangi bir şekilde iş bulamayan insanlar için ilerde emekli olabilmeleri için primlerinin ödenmesi kaydıyla devlet tarafından verilmiş olan bir haktır. 

İsteğe bağlı sigortalının en önemli şartlarından bir tanesi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması, ikincisi 18 yaşından büyük olunması, üçüncüsü de yazılı olarak taleptir. İsteğe bağlı sigortaya ilk defasında yazılı taleple birlikte başlanmak gerekmektedir. Daha sonra form doldurmaya gerek olmayacak, sadece dilekçe yeterli olacaktır. 3 aydan fazla aksatmamak kaydıyla primlerinin geçmişe dönük olarak ödenmesi söz konusu olabilmektedir. Ama genellikle yapılması gereken öneri her ayın priminin zamanında yatırılmasıdır. Ödenecek prime esas kazancın tespiti de gene kişinin kendisine bırakılmıştır.

Asgari ücretle asgari ücretin 6,5 katı arasındaki rakamı kişi kendisi belirler.  Bunun yüzde 38’lik kadar primi her ay ilgili kuruma bankaya yatırmak suretiyle günleri kazanma imkanı olacaktır. 5510 sayılı yasayla 2008’de getirilmiş olan önemli düzenlemeyle birlikte önemli bir ayrım söz konusudur. Çünkü emeklilikte 2008’den önce 4A kapsamında sayılan isteğe bağlılar bu tarihten sonra 4B kapsamına alınmıştır. İsteğe bağlı olmanız durumunda emekliliğiniz döneminde hesaplamanız yapılırken isteğe bağlı olarak kazanmış olduğunuz günler 4B kapsamında hesaba dahil edilecektir.

Eğer işçilikten 4A’dan emekliliği planlıyorsanız, önerimiz son 7 yılın en azından bir gün fazla 1261 günü gene 4A’da geçirecek şekilde planlamanızı yapmanız isteğe bağlı sigorta kapsamında kalmamanızdır.


Alim Karataş
Sosyal Güvenlik Uzmanı