Anket Şirketleri Seçimleri Manipüle Edebilir mi?

Seçimlere çok az bir süre kaldı. Sonuçları hepimiz ekran karşısında merakla izleyeceğiz. Haftalardır açıklanan  anket tahminleri doğru çıkacak mı?

Seçim araştırmalarında iki tahmin yöntemi kullanılıyor. Nokta tahmini ve aralık tahmini. Bütün araştırma şirketleri aralık tahminleri yapıyorlar. İstatistiksel olarak başka türlüsü de düşünülemez. Nokta tahmini, anket sorusunu sorduğunuz kişiler arasında filanca partiye ya da kişiye oy vereceğini söyleyenlerin oranından ibaretken, aralık tahmininde, araştırmacı şirketler belirli bir yanılma payına göre sonucun yüzde kaç ile kaç arasında oy alabileceğini tahmin ederler.

Anket sonuçlarının seçmeni yanıltabilecek bir özelliği ise, hatalı değerlendirme. Örnekleme yöntemiyle yapılacak ankette kaç kişi ile görüşüleceği bilimsel temellere dayanır. Bunun yanında kullanılacak oyların, bölgesel niteliklerin de sonuçlara yansıyacağı gözden kaçırılmamalıdır.  Doğru kişi sayısı ve doğru sorular sorulmadığı zaman açıklanacak seçim sonucu bilimsel verilere dayandırılamamış olur ve hata payı yüksektir. Seçimlere bir aydan daha az bir süre kalmışsa "kabul edilebilir hata payı" kaç olabilir? Örneğin, Türkiye’de bulunan 52 milyon 695 bin 831 seçmen 1500 kişiyle görüşerek temsil edilmek istenirse, elde edilen sonuçlar gerçek sonuçlardan 2.5 civarında bir sapma gösterebilir. Bu hata bilimsel olarak açıklanabilir.  

Seçim anketleri insanların oy verme davranışını manipüle etme gücüne sahip mi? 

Kamuoyuna açıklanan sonuçlar aslında aralık tahminidir, ancak nokta tahmini gibi lanse edilir. Aslında söylenmesi gereken, araştırmada bulunan aralığın açıklanmasıdır. Araştırma şirketleri bunu yayınlamamaktalar ve medya aracılığı ile verilen rakamlarla seçmen baştan yanıltılmış olur.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde Türkiye genelinde yüzde 26 oranında seçmen sandığa gitmedi. Açıklamalara göre bunun sebebi olarak; seçimlerden önce yayınlanan anketlerde Tayyip Erdoğan'ın oy oranının olduğundan yüksek gösterilmesi olarak açıklandı. Seçimler yaklaşırken anketler aracılığıyla oy kullanmaya gidecek seçmenlerde 'nasıl olsa oyum etki etmeyecek' hissi yaratılmaya çalışıldığı söylendi. Bu da araştırma şirketlerinin manipülasyanı olarak açıklandı.

Sandıklar açıldığında anket firmalarının doğruluğu sorgulamaya açık hale gelecek.